Một ngày cuối tháng 1, giá Bitcoin bất ngờ sụt 6%, giống như phản ứng dây chuyền khi chứng khoán Mỹ đồng loạt lao dốc. Bối cảnh phức tạp bắt nguồn từ thông tin DeepSeek – một mô hình AI đến từ Trung Quốc – đủ sức cạnh tranh với những “gã khổng lồ” xứ cờ hoa như OpenAI, nhưng chi phí phát triển lại khá rẻ.
Thị trường tài chính đón nhận tin tức này với trạng thái “bán tháo” rõ rệt. Các “ông lớn” công nghệ ở Mỹ đồng loạt giảm điểm, trong đó Nvidia tạo kỷ lục buồn khi mất đến gần 17% giá cổ phiếu trong một phiên. Từ cổ phiếu năng lượng đến cổ phiếu những công ty AI nổi tiếng, tất cả đều đỏ sàn.
Dĩ nhiên, Bitcoin và nhiều đồng crypto khác cũng chịu chung số phận, cho thấy tài sản số vẫn bị ảnh hưởng mạnh bởi diễn biến toàn thị trường. Nhiều nhà phân tích ví von tiền mã hóa “không liên quan gì đến AI,” nhưng khi giới đầu tư hoảng hốt, họ sẵn sàng “úp bô” ngay cả với BTC hay ETH.
Vì sao DeepSeek khiến thị trường “đứng hình”?
Yếu tố bất ngờ đóng vai trò then chốt. Trước đó, giới quan sát thường mặc định AI là sân chơi của các doanh nghiệp Mỹ. Tuy vậy, sự xuất hiện của mô hình đến từ Trung Quốc lại phô diễn chi phí và lượng điện năng tiêu thụ thấp hơn nhiều, khiến nhà đầu tư lo ngại những “ông lớn” như ChatGPT hay Bard của Google khó duy trì lợi thế.
Cú hích này lan rộng sang thị trường chứng khoán. Chẳng hạn, nhóm cổ phiếu công ty năng lượng từng kỳ vọng “ăn nên làm ra” nhờ phục vụ các trung tâm dữ liệu khổng lồ. Nay, một đối thủ AI tiết kiệm năng lượng hơn vươn lên, viễn cảnh lợi nhuận từ tiêu thụ điện giảm mạnh.
Crypto không đứng ngoài cuộc
Bitcoin cùng các đồng altcoin giảm giá sau cú sốc DeepSeek, mặc dù bản thân mô hình AI này “không dính dáng” trực tiếp đến tiền mã hóa. Lý do xuất phát từ việc crypto vẫn là tài sản rủi ro, nhạy cảm khi dòng tiền trên sàn chứng khoán gặp biến.
Giới giao dịch lâu năm nêu rõ, hễ thị trường chứng khoán “run rẩy,” nhà đầu tư sẽ rút bớt tiền khỏi tài sản mạo hiểm. Càng ít nhà đầu tư nắm giữ coin, sức bán càng tăng. Kết quả là giá trượt xuống, đôi khi chỉ trong vài giờ.
Thực tế, đã có hàng trăm triệu USD giá trị lệnh “long” bị thanh lý. Tuy nhiên, một số quan điểm vẫn tỏ ra lạc quan, nói rằng nếu Bitcoin mau chóng ổn định, đấy là tín hiệu tích cực. Đúng là chứng khoán tiếp tục giảm, còn BTC sớm lấy lại phần nào phong độ.
DeepSeek có thể đem lại điều gì?
Giới chuyên gia xem mô hình này là “AI với chi phí thấp,” giúp thúc đẩy cạnh tranh trên phạm vi toàn cầu. Bởi lẽ DeepSeek được chia sẻ ở dạng mở (open-source), cho phép các nhà phát triển khác chỉnh sửa, nâng cấp, kết hợp.
Đại diện một sàn giao dịch cho biết “mọi người nên coi đó là món quà để xây dựng những hệ thống AI tốt hơn, rẻ hơn, nhanh hơn.” Trong bối cảnh AI đang “hút” đầu tư, có thêm một đối thủ mới càng kích thích quá trình đổi mới, nhanh nhạy hơn.
Tuy nhiên, bảo mật và tính hợp pháp vẫn là vấn đề. Một số ý kiến gợi nhắc, nếu TikTok từng bị Mỹ nghi ngờ về an ninh dữ liệu, DeepSeek ắt hẳn khó tránh việc bị “soi” gắt gao. Thực tế, nhà lập pháp ở phương Tây đã có động thái điều tra ứng dụng này về quyền riêng tư, đồng thời lo ngại nó có thể bị gắn mác “chiến mã” thu thập thông tin.
Ảnh hưởng đến tiền mã hóa: Ít hơn tưởng tượng?
Ở một góc nhìn khác, DeepSeek khó làm thay đổi dòng chảy tiền mã hóa quá nhiều. Các mô hình AI phân tích thị trường đã tồn tại, nên việc mô hình Trung Quốc “nhảy vào” với chi phí rẻ không tạo đột phá gì đáng kể. Những tổ chức đầu tư vào crypto vốn quen với mạo hiểm, do đó tác động dài hạn từ DeepSeek lên tiền ảo được xem là tương đối nhỏ.
Một số nhà giao dịch đã thử nghiệm DeepSeek cho việc dự đoán giá, so sánh với ChatGPT hay Grok AI. Kết quả mang tính tham khảo, cho thấy mỗi mô hình có ưu nhược điểm riêng. Nếu DeepSeek cung cấp dự báo BTC giá cao thì ChatGPT lại cập nhật dữ liệu gần hơn.
Tương lai nào cho DeepSeek?
Ứng dụng này có thể đối mặt nhiều lực cản. Bên cạnh rào cản chính trị, khả năng đáp ứng yêu cầu về quyền riêng tư tại châu Âu hay Mỹ cũng là thách thức. Những câu hỏi liên quan đến “Tiananmen Square” hoặc “Đài Loan” đang khiến DeepSeek “câm lặng,” dễ dấy lên nghi ngờ về kiểm duyệt.
Ở khía cạnh lạc quan, DeepSeek vẫn được xem như luồng gió mới, buộc ngành AI thúc đẩy sáng tạo. Về lâu dài, mô hình này mang lại AI giá rẻ, giúp cả ngành công nghiệp cùng hưởng lợi.
Còn với thị trường crypto, đợt giảm giá vừa qua một lần nữa khẳng định vị thế “tài sản rủi ro.” Bất kỳ yếu tố bất ngờ nào trên thị trường chứng khoán đều có thể tác động ngay lập tức đến coin. Dẫu vậy, với động thái phục hồi nhanh của Bitcoin, nhiều người tin sự cố DeepSeek chỉ là “cú xóc” ngắn hạn.
Dẫu vẫn nhiều tranh cãi, DeepSeek đã khuấy động sân chơi công nghệ. Ai cũng chờ xem cuộc đua AI toàn cầu sẽ chuyển biến ra sao, và đồng thời, tiền mã hóa sẽ còn chịu bao nhiêu đợt “rung lắc” tiếp theo. Nhưng rõ ràng, những sự kiện đột phá như vậy càng cho thấy tầm quan trọng của việc theo dõi sát thị trường và phản ứng kịp thời. Dù ra sao, DeepSeek vẫn đang tạo nên sự thay đổi không nhỏ trong bức tranh chung của giới đầu tư.