Alex Mashinsky – nhà sáng lập kiêm cựu CEO nền tảng cho vay tiền mã hóa Celsius – vừa bị Tòa án Liên bang khu vực phía Nam New York tuyên phạt 12 năm tù giam vì hành vi gian lận. Bản án đánh dấu bước đi mạnh tay đầu tiên của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ thứ hai đối với lĩnh vực crypto, cho thấy cách tiếp cận cứng rắn hơn so với các lệnh ân xá gây tranh cãi trước đó.
Phía luật sư bào chữa từng kiến nghị mức án nhẹ, viện dẫn lý lịch trong sạch của Mashinsky trước khi Celsius sụp đổ, quá trình phục vụ trong quân đội Israel và sự hợp tác với cơ quan điều tra. Tuy nhiên, công tố viên do ông Trump bổ nhiệm – Jay Clayton – đã đề nghị mức án 20 năm tù như một “lời cảnh báo nghiêm khắc” tới toàn ngành crypto và các lĩnh vực tương lai chưa hình thành.
“Gian lận sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc, bất kể công nghệ hay ngành nghề nào,” Clayton tuyên bố ngày 28 tháng 4.
Hành vi gian lận nhắm vào nhà đầu tư nhỏ lẻ
Theo cáo buộc, Mashinsky đã lợi dụng lòng tin của nhà đầu tư phổ thông bằng những tuyên bố sai lệch về mức độ an toàn và sinh lời của nền tảng Celsius. “Ông ta nhắm vào những người bình thường, không phải tổ chức tài chính có chuyên môn và cơ chế bảo vệ,” phía công tố khẳng định.
Đáp trả, nhóm pháp lý của Mashinsky phản biện rằng “không có bằng chứng nào cho thấy ông ta chiếm đoạt, biển thủ hay đánh cắp tài sản người dùng.” Đồng thời, họ so sánh trường hợp này với Sam Bankman-Fried – cựu CEO FTX – và cho rằng bản thân Mashinsky đáng được xử nhẹ hơn nhiều.
“Mức án 20 năm chẳng khác nào án tử trong tù,” nhóm luật sư nhấn mạnh trong phiên tranh luận ngày 5 tháng 5, khi đề nghị án tù không quá 366 ngày. Tuy nhiên, lập luận này không làm thay đổi phán quyết cuối cùng.
Prosecutors have requested that @Mashinsky be sentenced to at least twenty years in prison for his "sustained, calculated campaign of deceit carried out over years, targeting ordinary people." pic.twitter.com/hDykJ7Oinm
— Jameson Lopp (@lopp) April 29, 2025
Bản án trái ngược với xu hướng ân xá trước đó
Dưới thời Trump, các vụ ân xá cho giới crypto từng làm dấy lên tranh cãi, tiêu biểu là quyết định tha bổng cho Ross Ulbricht – người sáng lập Silk Road 2.0 – cùng ba lãnh đạo của sàn giao dịch BitMEX. Họ đều dính cáo buộc vi phạm Đạo luật Bảo mật Ngân hàng (BSA) và không thiết lập chương trình chống rửa tiền phù hợp.
Những ân xá này khiến nhiều tội phạm tài chính trong tù bắt đầu hy vọng. Theo cố vấn Sam Mangel – người từng tư vấn cho Steve Bannon và Bankman-Fried – làn sóng quan tâm đến quyền ân xá đang tăng mạnh trong các trại giam an ninh thấp tại Mỹ.
Ngay cả những nhân vật như Roger Ver – nhà đầu tư Bitcoin đời đầu – cũng đã công khai đăng video kêu gọi ông Trump tha tội trốn thuế. Ver cho rằng mình là nạn nhân của “cuộc chiến pháp lý có động cơ chính trị”, tương tự những rắc rối mà ông Trump đối mặt sau vụ kiện liên quan đến ngày 6 tháng 1.
Còn Sam Bankman-Fried, trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 2, tuyên bố vụ án của mình đã bị chính trị hóa dưới thời chính quyền Biden. Gia đình ông cũng được cho là đã tìm kiếm lời khuyên từ các luật sư và nhân vật thân cận với Nhà Trắng nhằm vận động xin ân xá.
Gần đây nhất, Changpeng Zhao (CZ) – cựu CEO Binance – cũng xác nhận đã nộp đơn xin khoan hồng lên Tổng thống Trump sau khi bị kết án tù vì vi phạm BSA.
Phép thử đầu tiên trong kỷ nguyên pháp lý mới
Bối cảnh pháp lý dành cho crypto tại Mỹ hiện vẫn đang trong quá trình định hình. Chính quyền Trump đang tiến hành tái cơ cấu nhân sự tại các cơ quan giám sát và xây dựng khung quy định mới. Song, bản án dành cho Mashinsky cho thấy ranh giới đã rõ: dù từng được xem là có thể “mềm mỏng” với crypto, chính quyền này không ngại xử nghiêm với các hành vi lừa đảo tài chính.
Trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa đang dần trở lại quỹ đạo tăng trưởng, bản án 12 năm tù dành cho Mashinsky là lời nhắc nhở rằng, bất kể danh tiếng hay ảnh hưởng, những ai vi phạm niềm tin công chúng đều phải đối mặt với hậu quả pháp lý nghiêm trọng.