Hãng AI Trung Quốc DeepSeek vừa công bố mô hình lý luận R1, gây chấn động giới công nghệ nhờ chi phí đào tạo thấp và hiệu suất ấn tượng. Bước tiến này không chỉ thách thức các đối thủ Mỹ mà còn làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận về tương lai ngành AI.
DeepSeek, một công ty AI của Trung Quốc, đã chính thức ra mắt mô hình R1 vào đầu tuần này. Theo đánh giá từ các chuyên gia, R1 không chỉ đạt mà còn vượt qua các tiêu chuẩn của mô hình o1 từ OpenAI ở một số hạng mục. Đặc biệt, chi phí đào tạo mô hình chỉ vào khoảng 5,6 triệu USD, thấp hơn đáng kể so với hàng trăm triệu USD mà các công ty Mỹ phải chi trả.
Điều đáng nói, thành tựu này được thực hiện bất chấp lệnh cấm vận từ Mỹ, hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến sang Trung Quốc. Theo MIT Technology Review, các biện pháp trừng phạt đã thúc đẩy các công ty như DeepSeek phải đổi mới theo hướng ưu tiên hiệu suất và hợp tác.
Tuy nhiên, theo nhà sáng lập Liang Wenfeng, lệnh cấm vẫn là rào cản lớn trong việc mở rộng quy mô. Ông chia sẻ với Thủ tướng Trung Quốc rằng các hạn chế xuất khẩu của Mỹ vẫn là một thách thức không nhỏ.
Ý kiến trái chiều từ cộng đồng
Sự ra đời của R1 đã nhận được nhiều phản ứng khác nhau. Nhà đầu tư Marc Andreessen ca ngợi đây là “một trong những đột phá ấn tượng nhất từng thấy.” Trong khi đó, CEO Curai Neal Khosla lại chỉ trích DeepSeek là “một chiêu bài chính trị” của chính phủ Trung Quốc, với mục đích làm suy yếu sự cạnh tranh AI ở Mỹ. Tuy nhiên, nhận xét này đã bị cộng đồng phê phán vì thiếu bằng chứng cụ thể.
Nhà báo Holger Zschaepitz thậm chí còn cho rằng DeepSeek có thể đe dọa thị trường vốn Mỹ. Nếu một công ty Trung Quốc có thể xây dựng mô hình tiên tiến với chi phí thấp mà không cần chip cao cấp, hàng trăm tỷ USD đầu tư vào ngành AI tại Mỹ sẽ bị đặt dấu hỏi lớn về hiệu quả.
Tuy vậy, CEO Y Combinator Garry Tan lại nhìn nhận tích cực hơn. Ông cho rằng việc giảm chi phí đào tạo sẽ thúc đẩy nhu cầu sử dụng AI trong thực tế, từ đó đảm bảo các nguồn lực tính toán được tận dụng hiệu quả hơn.
Sự trỗi dậy của mô hình mở
Yann LeCun, nhà khoa học AI hàng đầu của Meta, nhấn mạnh rằng thành công của DeepSeek không nên được nhìn nhận qua lăng kính cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ. Thay vào đó, bài học thực sự là “các mô hình mã nguồn mở đang vượt trội so với mô hình độc quyền.”
LeCun chỉ ra rằng DeepSeek đã hưởng lợi từ các nghiên cứu và công nghệ mã nguồn mở như PyTorch và Llama của Meta. Việc công khai các phát minh này không chỉ giúp DeepSeek phát triển mà còn mở ra cơ hội cho cộng đồng toàn cầu.
Những tranh cãi xung quanh DeepSeek đã thu hút sự chú ý lớn từ người dùng. Tính đến chiều Chủ nhật, trợ lý AI của hãng đã trở thành ứng dụng miễn phí hàng đầu trên App Store, vượt qua cả ChatGPT.
DeepSeek không chỉ đại diện cho sự đổi mới công nghệ mà còn mở ra một chương mới trong cuộc cạnh tranh toàn cầu về AI. Dù vẫn còn những thách thức, thành công của công ty là minh chứng cho tiềm năng sáng tạo và sức mạnh của mô hình mã nguồn mở trong tương lai.