Vào ngày 23/6, tựa game từng làm thay đổi định nghĩa về thế giới mở và RPG hành động Deus Ex kỷ niệm sinh nhật lần thứ 25. Sau một phần tư thế kỷ, trò chơi vẫn giữ nguyên giá trị và sức hút.

Từ Austin đến lịch sử game

Ngày 23 tháng 6 năm nay đánh dấu kỷ niệm 25 năm ra mắt của Deus Ex, một trong những tựa game được xem là vĩ đại nhất mọi thời đại. Được phát triển bởi chi nhánh Austin của studio Ion Storm dưới sự dẫn dắt của Warren Spector, Deus Ex không chỉ là một trò chơi đơn thuần mà còn là một bước ngoặt trong ngành công nghiệp game.

Là một tựa game RPG góc nhìn thứ nhất, Deus Ex đã định hình lại cách suy nghĩ của hàng triệu người chơi và nhà thiết kế game về tiềm năng của video game. Từ kỹ năng, tri thức, trí tuệ đến cốt truyện sâu sắc, trò chơi như một thế giới rộng lớn với vô số lựa chọn và hệ quả. Đến tận hôm nay, sau hai thập kỷ rưỡi, Deus Ex vẫn giữ nguyên vẻ đẹp và chiều sâu vốn có.

(“Trò chơi không chỉ tồn tại – nó vẫn sống động và hấp dẫn hơn bao giờ hết.”)

Một tựa game vượt thời gian

Không cần quá nhiều chỉnh sửa hay bản remaster phức tạp, Deus Ex vẫn có thể được chơi mượt mà trên nền tảng hiện đại. Tôi đã tải trò chơi từ GOG và chỉ cần chuyển sang chế độ OpenGL, tôi đã có thể vào game ngay lập tức – điều mà mười năm trước đòi hỏi hàng loạt mod khác nhau để có thể chạy. Ngày nay, bạn có thể trải nghiệm trò chơi theo đúng phiên bản gốc (vanilla) mà không gặp khó khăn gì đáng kể.

Ngay khi bắt đầu, tôi lại bị cuốn vào thế giới đầy âm mưu, triết lý và những quyết định đạo đức khó khăn. Âm thanh chân bước đặc trưng, ánh sáng tối tăm của các khu phố, cùng không khí bí ẩn vẫn còn nguyên vẹn. Đây là minh chứng cho thấy, một trò chơi thực sự vĩ đại không cần phải thay da đổi thịt để vẫn giữ được hồn cốt.

Tại sao Deus Ex lại đặc biệt?

Câu trả lời có lẽ cần hàng chục bài viết để khai thác hoàn toàn. Cách đây mười năm, tôi từng viết liền sáu bài phân tích riêng về trò chơi này. Nhưng nếu phải tóm gọn, thì Deus Ex thành công nhờ sự kết hợp tuyệt vời giữa:

• Một nhóm phát triển tài năng và đam mê.
• Nguồn ngân sách dồi dào.
• Cốt truyện phong phú và đậm tính triết học.
• Ý tưởng không bị ràng buộc bởi kỳ vọng thị trường.

Năm 1996, khi kinh tế đang tăng trưởng mạnh mẽ trước cú bùng bóng dot-com, John Romero và Tom Hall – hai cái tên đình đám từ id Software – đã thành lập Ion Storm ở Texas. Dù họ tạo ra hai tựa game thất bại là Dominion: Storm Over Gift 3 và Daikatana, thì bên cạnh đó, Warren Spector cũng được mời lập nên một đội ngũ độc lập tại Ion Storm Austin.

Khác biệt với văn hóa Dallas của Ion Storm, Spector được tự do sáng tạo và hỗ trợ tài chính mạnh mẽ. Anh nhanh chóng tập hợp đội ngũ gồm những nhân tài từng cộng tác với mình tại Looking Glass Studios (nơi sản xuất Thief và System Shock). Trong vòng 28 tháng, chỉ với 20 người, họ đã tạo ra một trong những trò chơi nhập vai chiến đấu có tính tương tác cao nhất từ trước đến nay.

Di sản của một tựa game tiên phong

Dù có nhiều trở ngại trong quá trình sản xuất, từ xung đột nội bộ đến áp lực deadline, nhưng Deus Ex vẫn ra đời như một kiệt tác. Nó không chỉ là trò chơi đầu tiên đưa yếu tố phiêu lưu, chiến thuật và lựa chọn đạo đức vào lối chơi góc nhìn thứ nhất, mà còn đặt nền móng cho hàng loạt tựa game nổi tiếng sau này.

Đến tận ngày nay, khi người ta nói về những trò chơi “có câu chuyện”, “đa dạng lựa chọn” hay “thế giới mở”, thì Deus Ex luôn là tiêu chuẩn vàng để so sánh.

Kết luận

Sự kiện 25 năm Deus Ex là dịp để chúng ta nhìn lại một di sản vĩnh cửu trong làng game. Với việc trò chơi vẫn dễ tiếp cận và giữ nguyên chất lượng, người chơi mới và cũ đều có cơ hội khám phá thế giới nơi mỗi quyết định đều mang hậu quả rõ rệt.

Nếu bạn chưa từng chơi Deus Ex, hãy thử tìm kiếm bản gốc hoặc bất kỳ phiên bản nâng cấp nào đang có mặt trên các nền tảng như Steam hoặc GOG. Nếu bạn đã từng chơi, thì đây là dịp để quay lại, một lần nữa, vào thế giới nơi con người và công nghệ giao thoa.