Sam Altman và Vitalik Buterin, hai nhân vật quyền lực trong ngành công nghệ, vừa trình bày những quan điểm đối lập về phát triển trí tuệ nhân tạo (AI). Cuộc tranh luận nổi lên giữa nhu cầu thúc đẩy đổi mới và đảm bảo an toàn cho nhân loại trong bối cảnh AI phát triển với tốc độ chóng mặt.
Altman: Tăng tốc phát triển AI
Trong bài viết đăng tải ngày 5/1, Sam Altman, CEO của OpenAI, công bố công ty đã đạt mốc 300 triệu người dùng hàng tuần và khẳng định họ đã sẵn sàng xây dựng AGI (trí tuệ nhân tạo tổng hợp). Altman nhấn mạnh: “AGI có thể tham gia vào lực lượng lao động và thay đổi cách các công ty hoạt động.”
Không dừng lại ở AGI, OpenAI còn đặt mục tiêu hướng tới siêu trí tuệ – một hệ thống AI vượt xa khả năng của con người trong mọi lĩnh vực. Dù vậy, Altman chưa tiết lộ thời điểm cụ thể cho sự ra mắt của các công nghệ này.
Buterin: Thận trọng với nguy cơ từ AI
Trong cùng ngày, Vitalik Buterin, đồng sáng lập Ethereum, đã đề xuất cách tiếp cận an toàn hơn. Ông kêu gọi áp dụng công nghệ blockchain để xây dựng các cơ chế bảo vệ toàn cầu đối với AI, bao gồm khả năng “tạm dừng mềm” – hạn chế sức mạnh tính toán toàn cầu nếu xuất hiện nguy cơ từ AI siêu trí tuệ.
Buterin nhấn mạnh: “Nếu có nguy cơ nghiêm trọng xảy ra, việc dừng tạm thời không chỉ là giải pháp, mà còn là cách bảo hiểm cho nhân loại.”
D/acc: Tăng tốc phòng vệ
Buterin giới thiệu khái niệm “tăng tốc phòng vệ” (decentralized/defensive acceleration – d/acc). Đây là một triết lý đối lập với “tăng tốc hiệu quả” (effective acceleration – e/acc), vốn khuyến khích tăng trưởng bất chấp rủi ro.
D/acc tập trung vào việc thúc đẩy công nghệ đi đôi với các biện pháp an toàn và đảm bảo sự kiểm soát của con người. Ví dụ, Buterin đề xuất sử dụng bằng chứng không tiết lộ (zero-knowledge proof) trên blockchain để giám sát hoạt động của các siêu máy tính AI. Các hệ thống AI công nghiệp lớn sẽ cần được phê duyệt hàng tuần từ ba tổ chức quốc tế để tiếp tục hoạt động.
Ý kiến đối lập
Altman và Buterin đại diện cho hai hướng đi trái ngược: một bên thúc đẩy tiến bộ không giới hạn, trong khi bên kia kêu gọi thận trọng và kiểm soát. Nhưng cả hai đều thừa nhận rằng việc quản lý AI đòi hỏi sự hợp tác chưa từng có giữa các nhà phát triển AI, chính phủ và các tổ chức công nghệ.
Buterin viết: “Nếu phải hạn chế, thì tốt hơn là hạn chế tất cả trên cơ sở bình đẳng thay vì để một bên thống trị.”
Tương lai không chắc chắn
Trong khi OpenAI tăng trưởng nhanh chóng – từ 100 triệu lên 300 triệu người dùng chỉ trong hai năm – thì các mối lo về quản lý và an toàn AI vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Cuộc tranh luận giữa Altman và Buterin không chỉ thể hiện tầm quan trọng của việc định hình tương lai AI, mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Liệu nhân loại có đủ khả năng cân bằng giữa đổi mới và an toàn?