Lừa đảo trực tuyến (scam) đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với người tiêu dùng toàn cầu, đặc biệt tại Mỹ khi con số thiệt hại tăng chóng mặt.
Theo báo cáo mới nhất từ Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC), khoảng 2,6 triệu người dân Mỹ đã trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo trong năm 2024, với tổng thiệt hại lên đến 12,5 tỷ USD. Con số này tăng đáng kể so với mức 2,5 tỷ USD thiệt hại được ghi nhận trong năm 2023, mặc dù số lượng báo cáo về các vụ lừa đảo gần như không thay đổi.
Mạng xã hội được xác định là kênh phổ biến nhất mà kẻ lừa đảo sử dụng để tiếp cận nạn nhân. Tuy nhiên, FTC không chỉ rõ nền tảng mạng xã hội nào là “đầu sỏ” trong vấn đề này.
Hình thức phổ biến nhất là giả danh người khác. Kẻ lừa đảo thường mạo danh người yêu, người thân đang gặp khó khăn, cơ quan chính phủ hoặc chuyên gia hỗ trợ kỹ thuật để tiếp cận nạn nhân.
Một số vụ lừa đảo có thể đạt đến mức độ đáng kinh ngạc. Ví dụ như một phụ nữ Pháp đã bị lừa mất khoảng 800.000 USD bởi kẻ mạo danh nam diễn viên Brad Pitt. Nhưng trong nhiều trường hợp ít kịch tính hơn, bọn lừa đảo thường tạo ra cảm giác lo lắng và khẩn cấp, khiến ngay cả những người cảnh giác nhất cũng có thể mất cảnh giác.
Charlotte Cowles, chuyên gia tài chính của trang The Cut, đã viết một bài luận viral vào năm ngoái về việc cô bị lừa mất 50.000 USD tiền mặt, số tiền mà cô đã trao cho một người lạ trong một hộp giày. Mặc dù bài viết của cô không nhận được nhiều sự thông cảm từ độc giả, nhưng nó cho thấy những kẻ lừa đảo chuyên nghiệp có thể dựng lên những cuộc khủng hoảng giả khiến nạn nhân hoang mang đến mức sẵn sàng giao nộp tiền tiết kiệm của mình.
“Tôi không phải là người hoảng loạn dưới áp lực và tin vào một âm mưu liên quan đến buôn lậu ma túy, rửa tiền, và các nhân viên CIA đến tận cửa nhà tôi,” Cowles viết. “Cho đến khi, đột nhiên, tôi lại là người như vậy.”
Trái với nhận định phổ biến, nạn nhân của lừa đảo không phải lúc nào cũng là người già. Theo FTC, nhóm người từ 20-29 tuổi mất tiền do lừa đảo nhiều hơn so với nhóm người trên 70 tuổi. Tuy nhiên, khi người cao tuổi bị lừa, họ thường mất nhiều tiền hơn so với các nhóm tuổi khác.
Một số hình thức lừa đảo đã tồn tại hơn một thập kỷ, trong khi các hình thức lừa đảo khác đang gia tăng nhanh chóng.
Lừa đảo liên quan đến việc làm và cơ hội kinh doanh là loại lừa đảo phổ biến thứ ba trong năm 2024, với số lượng báo cáo tăng gần gấp ba lần từ năm 2020 đến 2024. Nếu như thiệt hại do lừa đảo việc làm gây ra vào năm 2020 là 90 triệu USD, thì con số này đã tăng lên 501 triệu USD vào năm ngoái.
Chuyển khoản ngân hàng truyền thống là phương thức phổ biến nhất mà nạn nhân bị mất tiền, với tổng thiệt hại khoảng 2 tỷ USD. Tuy nhiên, thanh toán bằng tiền điện tử cũng không kém phần phổ biến với 1,4 tỷ USD.
Những kẻ mạo danh có thể tiếp cận người tiêu dùng thông qua mạng xã hội, điện thoại, email hoặc tin nhắn. Nhưng khi công nghệ deepfake AI ngày càng phổ biến, chúng ta có thể sẽ thấy nhiều vụ lừa đảo qua điện thoại hơn trong tương lai – kẻ lừa đảo sẽ có khả năng bắt chước giọng nói của người thân một cách chính xác hơn, mở đường cho các cuộc tấn công có mục tiêu cụ thể hơn. Vì vậy, khi có nghi ngờ, bạn nên gọi trực tiếp cho người thân trước khi tin vào cuộc gọi từ số lạ báo rằng họ đang gặp nguy hiểm.
Trước tình hình lừa đảo ngày càng phức tạp, người dùng cần nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân trong thời đại số.