Hoạt động giao dịch Bitcoin giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 18 tháng, với trung bình 7 ngày chỉ còn 350.000 giao dịch. Sự sụt giảm này phản ánh sự thoái trào của các giao thức như Runes và Ordinals, khi nhà đầu tư chuyển hướng sang các blockchain khác.

Hoạt động giao dịch Bitcoin giảm kỷ lục

Theo báo cáo từ The Block ngày 19/6/2025, mạng lưới Bitcoin ghi nhận mức giao dịch thấp nhất kể từ đầu năm 2024, với trung bình 7 ngày giảm xuống còn 316.000 giao dịch vào tuần trước, trước khi phục hồi nhẹ lên khoảng 350.000. Con số này thấp hơn đáng kể so với đỉnh cao 926.000 giao dịch hàng ngày vào tháng 4/2024, khi các giao thức như Runes và Ordinals đẩy mạnh hoạt động mạng. “Mức giao dịch hiện tại cho thấy sự suy giảm rõ rệt trong hoạt động đầu cơ,” The Block nhận định.

Sự sụt giảm này chủ yếu do sự thoái trào của các giao thức Bitcoin bản địa như Runes và Ordinals, vốn từng thúc đẩy khối lượng giao dịch nhờ các tính năng giống token và ghi khắc kiểu NFT. Các giao thức này, được giới thiệu lần lượt vào năm 2023 và 2024 bởi Casey Rodarmor, từng mang lại các ứng dụng kiểu Ethereum lên Bitcoin, thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng crypto. Tuy nhiên, sự quan tâm đã chuyển sang các blockchain như Solana hay Ethereum, vốn hỗ trợ tốt hơn cho các hoạt động DeFi và NFT.

Phí giao dịch thấp và tranh cãi kỹ thuật

Phí giao dịch Bitcoin duy trì ở mức dưới 1,5 USD kể từ đầu năm 2025, phản ánh sự cạnh tranh thấp cho không gian khối (block space) và sự trở lại của các trường hợp sử dụng truyền thống như chuyển tiền. “Sự giảm nhiệt của Runes và Ordinals đã khiến phí giao dịch quay về mức thấp, cho thấy mạng lưới đang quay lại chức năng cốt lõi,” báo cáo của The Block chỉ ra.

Tuy nhiên, sự sụt giảm này cũng dẫn đến một tình huống kỹ thuật bất ngờ: một số người dùng cố gắng thực hiện giao dịch với phí dưới mức sàn mặc định của Bitcoin Core (1 satoshi mỗi virtual byte – sat/vB). Để giải quyết, pool khai thác MARA đã triển khai “Slipstream”, một pipeline xử lý các giao dịch phí thấp không chuẩn mà các node Bitcoin thông thường từ chối. Động thái này gây tranh cãi trong cộng đồng phát triển Bitcoin, với một số ý kiến cho rằng việc lọc các giao dịch phí thấp đi ngược lại nguyên tắc chống kiểm duyệt của mạng lưới. “Việc ưu tiên giao dịch phí thấp có thể làm suy yếu tính phi tập trung của Bitcoin,” một nhà phát triển giấu tên chia sẻ trên X.

Sự suy giảm của Runes và Ordinals

Runes, được ra mắt vào tháng 4/2024 trùng với Bitcoin halving, từng chiếm đến 81,3% băng thông mạng vào ngày 23/4/2024, với hơn 753.000 giao dịch. Tuy nhiên, đến tháng 7/2024, tỷ lệ này giảm xuống dưới 9%, và chỉ có một đợt tăng nhẹ vào ngày Giáng sinh. “Runes đã mất đà khi sự cường điệu ban đầu tan biến,” nhà nghiên cứu DeFi Ignas nhận định trên X. Tương tự, Ordinals, vốn cho phép ghi khắc dữ liệu lên satoshi để tạo NFT, cũng chứng kiến sự sụt giảm mạnh. Hơn 75% tổng số ghi khắc hiện tại được tạo trong năm 2023, cho thấy hoạt động giảm đáng kể trong năm 2024.

Cộng đồng trên X phản ánh tâm lý trái chiều. Tài khoản @ord_io từng tuyên bố Runes chiếm 75,7% giao dịch Bitcoin trong 24 giờ vào tháng 9/2024, nhưng đến tháng 6/2025, @robin_liquidium cho rằng “Ordinals và Runes đang bị định giá thấp, tạo cơ hội cho những ai tích lũy trong lúc thị trường mất tập trung.” Tuy nhiên, các bài đăng gần đây như của@MEonBTC cho biết họ gặp vấn đề kỹ thuật với Ordinals và Runes, khuyên người dùng tạm dừng giao dịch.

Tương lai của Bitcoin: Hết thời đầu cơ?

Sự suy giảm của Runes và Ordinals đặt câu hỏi về tương lai của các giao thức mở rộng tiện ích Bitcoin. Một số chuyên gia, như Rich Rines từ Core DAO, cho rằng chúng chỉ là bước đệm cho các giải pháp DeFi thực sự trên Bitcoin, như các Layer 2 (Stacks, Zeus Network). “Bitcoin đang chuyển từ một kho lưu trữ giá trị sang nền tảng cho các ứng dụng tài chính phức tạp,” Rines nhận định.

Dù vậy, các vấn đề như phí giao dịch cao và tắc nghẽn mạng vẫn là rào cản. Dune Analytics cho thấy phí Runes đã giảm mạnh từ mức đỉnh 2.541 BTC (khoảng 162 triệu USD) trong 3 tháng đầu sau ra mắt. Trong khi đó, các Layer 2 như Stacks đang thu hút sự chú ý với khả năng hỗ trợ DApp và giảm tải cho Layer 1. “Layer 2 sẽ là chìa khóa để mở khóa thanh khoản Bitcoin,” Cryptopolitan dự đoán.

Với giá Bitcoin hiện tại dao động quanh 103.802 USD sau khi giảm 4,5% do căng thẳng địa chính trị, thị trường crypto đang trải qua giai đoạn bất ổn. Liệu Bitcoin có thể lấy lại đà tăng nhờ các cải tiến Layer 2, hay sẽ tiếp tục bị chi phối bởi các blockchain khác như Solana? Câu trả lời phụ thuộc vào khả năng của cộng đồng trong việc cân bằng giữa tiện ích mới và mục đích cốt lõi của Bitcoin.