Một khoản quyên góp Bitcoin trị giá 45 triệu USD từ một đối tượng từng điều hành chợ đen bị kết án đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị, suýt chút nữa đã “quật ngã” chính phủ Cộng hòa Séc. Mặc dù sóng gió đã tạm lắng, sự kiện này tiếp tục là phép thử cho niềm tin của công chúng vào chính quyền.
Chính phủ Séc thoát hiểm sau bỏ phiếu bất tín nhiệm
Vào thứ Tư, liên minh cầm quyền của Cộng hòa Séc đã suýt chút nữa sụp đổ sau vụ bê bối Bitcoin gây chấn động, dẫn đến cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội hai tuần trước.
Liên minh trung hữu của Thủ tướng Petr Fiala đã giành được 98 phiếu chống lại đề xuất vào thứ Ba, vượt qua 94 nghị sĩ đã bỏ phiếu lật đổ chính phủ, một đoạn video từ kho lưu trữ của Hạ viện Quốc hội cho thấy.
Sự việc bắt đầu khi một khoản quyên góp Bitcoin được chuyển một cách lặng lẽ từ ví của một kẻ buôn ma túy chợ đen bị kết án sang cho một Bộ trưởng Tư pháp. Vụ việc nhanh chóng bùng lên thành một cơn bão chính trị, gây ra một cuộc từ chức, một cuộc điều tra hình sự và suýt chút nữa đã lật đổ chính phủ Séc.
Cuộc bỏ phiếu mới nhất được tổ chức với sự tham gia của 192 nghị sĩ, đánh dấu thách thức bất tín nhiệm thứ tư kể từ khi liên minh cầm quyền hiện tại lên nắm quyền vào năm 2021.
Cuộc bỏ phiếu “diễn ra như mong đợi và chính phủ đã tồn tại,” một bản dịch tự động từ tuyên bố của ông Fiala trên X cho biết. Ông Fiala khẳng định phe đối lập “đã sử dụng cuộc họp như mọi khi – để bôi nhọ, lăng mạ và nói dối.”
Máme za sebou další hlasování o nedůvěře vládě. Dopadlo podle očekávání a vláda hlasování ustála.
— Petr Fiala (@P_Fiala) June 18, 2025
Opozice schůzi využila jako vždy – k házení špíny, k urážkám a ke lžím. Od Andreje Babiše jsme se zároveň dozvěděli, že vlastně žádné informace nechce a žádný audit ho nezajímá. V… pic.twitter.com/ogUqhLeizZ
Tâm điểm bê bối: Cựu Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blazek và khoản Bitcoin bí ẩn
Tâm điểm của cơn bão chính trị là cựu Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blazek, người đã chấp nhận 468 Bitcoin, trị giá hơn 45 triệu USD vào thời điểm đó, từ Tomáš Jirikovsky – một đối tượng điều hành chợ đen đã bị kết án. Số Bitcoin này trước đó đã bị tịch thu và trả lại cho Jirikovsky sau một sơ hở pháp lý.
Bộ Tư pháp dưới thời ông Blazek sau đó đã bán số tài sản này, phân bổ khoảng 30% số tiền thu được cho nhà nước. Các nhà phê bình lập luận rằng động thái này đã “lách luật” trong việc thực thi pháp luật, có khả năng cho phép các quỹ liên quan đến hoạt động bất hợp pháp được “rửa sạch”.
Về vấn đề này, ông Fiala trả lời rằng ông hiểu “mối lo ngại trong công chúng” về việc nhà nước “có thể đã bị lợi dụng” để hợp pháp hóa thu nhập từ các hoạt động tội phạm, theo một báo cáo từ hãng tin địa phương Brno Daily vào thời điểm đó.
Ông Blazek, một thành viên cấp cao của đảng ODS của ông Fiala, đã từ chức vào ngày 30 tháng 5 dưới áp lực ngày càng tăng từ công chúng và chính trị, nhưng vẫn khẳng định ông không làm gì bất hợp pháp.
Người thay thế ông, Eva Decroix, đã nhậm chức vào ngày 10 tháng 6 và kể từ đó đã ra lệnh kiểm toán độc lập giao dịch này. Bà Decroix cam kết minh bạch và hợp tác với các cuộc điều tra thực thi pháp luật đang diễn ra.
Hậu quả chính trị và cuộc đua bầu cử sắp tới
Mặc dù chính phủ vẫn giữ vững sau cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, vụ bê bối đã làm gia tăng chỉ trích từ các đảng đối lập, đặc biệt là đảng ANO theo chủ nghĩa dân túy do tỷ phú Andrej Babis lãnh đạo. Các quan chức của đảng này đã cáo buộc chính phủ Fiala làm xói mòn lòng tin của công chúng và quản lý sai các tài sản crypto.
Trước cuộc bầu cử Quốc hội dự kiến vào ngày 3-4 tháng 10, ANO hiện đang dẫn trước liên minh Together (SPOLU), bao gồm đảng ODS của ông Fiala, với tỷ lệ 32 so với 20, theo dữ liệu thăm dò ý kiến.