Hôm qua, cộng đồng blockchain quốc tế chứng kiến Pectra, bản nâng cấp mới nhất của Ethereum, chính thức được triển khai thành công. Đây được coi là cột mốc quan trọng tiếp theo sau bản nâng cấp Dencun hồi tháng 3 năm 2024, đánh dấu bước tiến lớn về khả năng mở rộng, tối ưu hóa phí giao dịch và cơ chế staking trên mạng Ethereum.
Pectra là kết quả hợp nhất giữa hai bản nâng cấp Prague và Electra, vốn từng được lên kế hoạch tách biệt. Việc gộp chung hai nâng cấp này giúp Ethereum cải thiện hiệu quả vận hành, đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm người dùng bằng hàng loạt tính năng mới như trừ phí gas bằng token khác ETH, nâng cao giới hạn staking, cải thiện cơ chế hợp đồng thông minh và nâng cấp lưu trữ dữ liệu với Verkle Trees cùng PeerDAS.
Những thay đổi mang tính nền tảng
Với việc chính thức triển khai Pectra, Ethereum không chỉ tăng gấp đôi dung lượng blob – thành phần dữ liệu tạm thời phục vụ layer 2 – mà còn cho phép người dùng thanh toán phí gas bằng các token ERC-20 như USDC, DAI thay vì chỉ giới hạn ở ETH. Đây được coi là bước cải thiện lớn về tính tiện dụng, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận hệ sinh thái Ethereum hơn.
Ngoài ra, Pectra còn nâng mức staking tối đa cho mỗi validator từ 32 ETH lên 2.048 ETH. Điều này không chỉ giảm áp lực vận hành mạng lưới validator mà còn hỗ trợ các tổ chức lớn đơn giản hóa hoạt động staking quy mô lớn.
The Pectra hardfork has finalized on #Ethereum!
— beaconchain.eth 📡 (@beaconcha_in) May 7, 2025
Congratz everyone 🥳🥳 pic.twitter.com/sOwPVN1UOO
Một cải tiến quan trọng khác là việc ứng dụng Verkle Trees – cấu trúc dữ liệu mới giúp giảm dung lượng lưu trữ cần thiết cho các node đồng thời đẩy nhanh tốc độ xử lý giao dịch. Kết hợp với PeerDAS, Ethereum nay có thể xác minh dữ liệu giao dịch mà không cần lưu trữ toàn bộ, giúp mạng lưới nhẹ hơn, nhanh hơn.
Hành trình đưa Pectra lên mainnet không hề suôn sẻ. Trong tháng 2 năm 2025, Pectra từng thất bại khi thử nghiệm trên testnet Holesky do không đạt được trạng thái finality. Đội ngũ phát triển buộc phải trì hoãn triển khai, chuyển sang thử nghiệm trên shadow fork và sau đó là testnet riêng biệt mang tên Hoodi. Nhờ sự thận trọng này, Pectra đã đạt finality chỉ sau 12 phút kể từ khi kích hoạt trên mạng chính Ethereum vào ngày 7 tháng 5.
Tác động tới người dùng và cộng đồng Ethereum
Với Pectra, người dùng Ethereum sẽ được trải nghiệm các tính năng mới như thanh toán phí bằng token ERC-20, gộp nhiều giao dịch thành một để giảm chi phí, bổ sung cơ chế phục hồi ví xã hội giúp người dùng lấy lại quyền kiểm soát tài sản khi mất khóa riêng, và nâng cấp ví đa chữ ký tăng cường bảo mật.
Đặc biệt, các dịch vụ bên thứ ba và ứng dụng phi tập trung có thể tài trợ phí giao dịch cho người dùng, giúp một số giao dịch có thể được miễn phí hoàn toàn. Đây là bước tiến giúp Ethereum cạnh tranh tốt hơn với các blockchain mới nổi đang hướng đến phí giao dịch bằng 0.
Ethereum sau Pectra: chuẩn bị cho Fusaka
Dù Pectra là bước tiến quan trọng, Ethereum vẫn còn nhiều việc phải làm. Bản nâng cấp tiếp theo có tên Fusaka dự kiến ra mắt vào cuối năm 2025. Tuy nhiên, các cuộc tranh cãi đã nổ ra xung quanh đề xuất thay đổi EVM Object Format (EOF) khiến nó bị tạm loại bỏ khỏi kế hoạch Fusaka.
Trong một bài viết đầu năm 2025, đồng sáng lập Ethereum, ông Vitalik Buterin, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì giá trị cho ETH trong bối cảnh các giải pháp layer 2 ngày càng phát triển. Ông kêu gọi các dự án layer 2 cần hỗ trợ mạng chính Ethereum bằng cách đốt phí hoặc stake cho cộng đồng, đồng thời kêu gọi tăng cường khả năng tương tác giữa các chuỗi và ưu tiên an ninh để chống lại các hành vi kiểm duyệt.
Ông Vitalik Buterin ví von rằng Ethereum đang bước vào chế độ ‘thời chiến’, nhấn mạnh cam kết đối mặt trực tiếp với các thách thức và đẩy nhanh tiến độ phát triển mạng lưới.
Với Pectra, Ethereum tiếp tục khẳng định vị thế là nền tảng blockchain hàng đầu về khả năng mở rộng, bảo mật và hướng đến trải nghiệm người dùng thân thiện hơn, mở đường cho các bản nâng cấp đột phá tiếp theo.