Những dự án sáng tạo tại châu Phi đang kết hợp công nghệ blockchain và tài chính tái tạo (ReFi) để biến nỗ lực làm sạch môi trường thành cơ hội kinh tế. Đây là cách các cộng đồng tại Kenya và Tanzania đang tạo nên sự khác biệt từ rác thải.
Kenya: Aquapurge làm sạch biển bằng blockchain
Dự án Aquapurge, do Ibrahim Aziz sáng lập, hướng tới giải quyết vấn đề ô nhiễm đại dương tại Kenya. Người tham gia các hoạt động làm sạch bãi biển được thưởng bằng token PURGE, có thể đổi thành tiền mặt hoặc sử dụng tại các thị trường thân thiện với môi trường.
Tháng 10/2023, dự án đã tổ chức thử nghiệm tại bãi biển Mvureni, với hơn 5.400 kg rác thải được thu gom qua 23 sự kiện dọn dẹp. Những báo cáo tác động được xác minh qua blockchain không chỉ thu hút nguồn tài trợ mà còn giúp các tổ chức địa phương mở rộng hoạt động bảo vệ môi trường.
Aziz nhấn mạnh: “Blockchain đảm bảo tính minh bạch và xây dựng lòng tin, mỗi kilogram rác thải được ghi lại và xác minh để thưởng cho người tham gia và thu hút nhà đầu tư.”
Tanzania: Chatafisha hỗ trợ người thu gom rác với công nghệ số
Tại Dar es Salaam, Tanzania, dự án Chatafisha sử dụng blockchain để khuyến khích thu gom và tái chế rác thải. Người thu gom rác như Jane Mago được thưởng bằng token, giúp cải thiện thu nhập gia đình. Mago chia sẻ: “Chatafisha giúp tôi kiếm sống và chi trả học phí cho con.”
Dự án cũng hợp tác với các công ty tái chế như Preyo và sử dụng hệ thống xác thực tác động sinh thái để tạo ra các tín dụng sinh thái. Những tín dụng này cho phép các công ty đầu tư vào việc giảm thiểu rác thải, đồng thời tạo ra nguồn thu bền vững cho cộng đồng.
Công nghệ blockchain thúc đẩy tài chính tái tạo
Blockchain không chỉ đóng vai trò quản lý mà còn mang lại nhiều lợi ích khác:
- Khuyến khích bằng token: Người tham gia có thể đổi token lấy tiền mặt, đặt cược để nhận thưởng, hoặc dùng trong các thị trường xanh.
- Quản trị phi tập trung: Các dự án như Aquapurge và Chatafisha cho phép cộng đồng tham gia quyết định về nguồn quỹ qua DAO (tổ chức tự trị phi tập trung).
- Báo cáo tác động minh bạch: Báo cáo tác động được xác minh giúp xây dựng lòng tin và thu hút đầu tư.
- Tài chính bao trùm: Blockchain mang lại cơ hội tiếp cận tài chính số cho người dân không có tài khoản ngân hàng.
Thách thức và cơ hội mở rộng
Dù thành công, những dự án này vẫn đối mặt với khó khăn, bao gồm nhận thức hạn chế về blockchain và chi phí triển khai ban đầu. Tuy nhiên, nhờ các câu chuyện như của Mago, người dân dần tin tưởng vào công nghệ khi nhìn thấy lợi ích thực tế.
Cả Aquapurge và Chatafisha đang mở rộng phạm vi hoạt động, cần thêm tài trợ và sự tham gia của cộng đồng để đảm bảo tính bền vững lâu dài. Blockchain không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là giải pháp kết nối giữa môi trường và kinh tế, tạo nên những thay đổi tích cực cho châu Phi.