Worldcoin, nay được gọi là “World”, đang trở thành tâm điểm chỉ trích do những sai lầm nghiêm trọng trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng.
Từ khi ra đời năm 2019 dưới sự sáng lập của Sam Altman, Worldcoin đã yêu cầu người dùng xác thực danh tính qua quét mống mắt và khuôn mặt để nhận ID kỹ thuật số và token miễn phí. Tuy nhiên, mô hình này đã dẫn đến hàng loạt vụ kiện và lệnh cấm tại nhiều quốc gia do vi phạm luật bảo mật dữ liệu địa phương.
Hạ tầng blockchain của Worldcoin được xây dựng dưới dạng một chuỗi lớp 2 trên Ethereum nhưng chỉ cho phép thành viên nội bộ vận hành. Điều này không chỉ làm mất đi tính minh bạch vốn có của blockchain mà còn khiến hệ thống dễ bị tấn công từ bên ngoài. Việc lưu trữ dữ liệu sinh trắc học trong các “hộp đen” thiếu kiểm soát phù hợp đi ngược lại với nguyên tắc của công nghệ phi tập trung.
Các chuỗi công khai, khi bị chi phối bởi doanh nghiệp tư nhân, cũng đối mặt với vấn đề tương tự. Dữ liệu sinh trắc học, vốn nhạy cảm, không nên bị cô lập trong những “vườn tường kín” mà không có sự giám sát của cộng đồng.
Giải pháp ZK và hạn chế hiện tại
Worldcoin sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Proofs (ZK), cho phép xác minh dữ liệu mà không tiết lộ nội dung. Dù ZK được kỳ vọng sẽ cải thiện bảo mật, nhưng vụ rò rỉ dữ liệu của Worldcoin cho thấy công nghệ này chưa được triển khai đúng cách.
Ngoài ra, ZK chỉ giải quyết vấn đề xác minh, không bảo vệ hoàn toàn việc lưu trữ dữ liệu. Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết về các phương pháp mã hóa bổ sung để bảo vệ dữ liệu sinh trắc học.
Một giải pháp được đề xuất là kết hợp ZK với Mã hóa Đồng hình Toàn phần (FHE). FHE cho phép xử lý dữ liệu đã được mã hóa mà không cần giải mã, giúp dữ liệu nhạy cảm luôn an toàn trong quá trình xác thực.
Sự kết hợp này không chỉ bảo vệ dữ liệu khỏi các lỗ hổng tập trung mà còn tạo niềm tin lớn hơn vào các hệ thống sinh trắc học. Các ứng dụng ZK-FHE đã chứng minh hiệu quả trong các dự án lưu trữ dữ liệu quy mô lớn, chẳng hạn như quản lý đất đai tại Ấn Độ và lưu trữ hồ sơ cho tổ chức phi chính phủ.
Trong bối cảnh các sản phẩm thu thập dữ liệu sinh trắc học ngày càng phổ biến, việc đảm bảo quyền riêng tư phải được đặt lên hàng đầu. Kết hợp ZK và FHE không chỉ bảo vệ thông tin cá nhân mà còn giúp blockchain phát triển bền vững hơn. Đây là lúc cộng đồng cần những giải pháp thực tiễn để tránh lặp lại thất bại của Worldcoin, đồng thời thúc đẩy những đột phá an toàn và đáng tin cậy.